Römork Almadan Önce Bilinmesi Gereken Genel Tanımlar ve Teknik Mevzuat

Römork Almadan Önce Bilinmesi Gereken Genel Tanımlar ve Teknik Mevzuat

Römork, bilindiği üzere motorlu araç arkasına takılıp çekilen yük taşımak amaçlı karayolu aracıdır. Römork kelimesi Fransızca menşeli olup İngilizce olarak trailer kelimesinden geçen Türkçede daha ziyade TIR ların çektikleri için kullanılan treyler de denmektedir. Dilimizde daha yaygın olarak kullanıldığı biçimiyle biz de römork olarak kullanacağız. (Bu yazıda mümkün olduğunca Teknik terimlerden uzak kalmaya ve basit anlatmaya çalışmakla beraber kullanmak zorunda kaldıklarım için mazur görmenizi istiyorum.)

Tipleri ve sınıfları vardır. Tip olarak

Tam römork: taşıdığı yükün tamamı kendi (römorkun) tarafından taşınan örn: bazı tarım ekipman römorkları.

Yarı römork: taşıdığı yükün önemli bi kısmı çekici araç tarafından taşınan örn: TIR römorkları (treylerleri).

Merkezi dingilli römork: dizaynı itibariyle yükünün büyük kısmı kendi tarafından taşınan ve özellikle otomobil ve kamyonet tipi araçlar tarafından çekilebilen sürate uygun römorklardır. bunlara örnek olarak konumuzda işleyeceğimiz çekme karavan, tekne bot ve diğer yük taşıma römorkları bu tipin içindedir.

Römork sınıfları olarak da :

O1 Sınıfı: Azami kütlesi 0,75 ton'u aşmayan römorklar.

O2 Sınıfı: Azami kütlesi 0,75 ton'u aşan, 3,5 ton'u aşmayan römorklar.

O3 Sınıfı: Azami kütlesi 3,5 ton'u aşan, 10 ton'u aşmayan römorklar.

O4 Sınıfı:Azami kütlesi 10 ton'u aşan römorklar.

Şeklindedir. Burada azami yük römorkun kendi kütlesi ve taşıdığı yükün toplamıdır. Bizim konumuza giren otomobil (M1 sınıfı araçlar ile) ve kamyonetler (N1 sınıfı araçlar) tarafından çekilebilen O1 ve O2 sınıfındakileri işleyeceğiz.

Azami yüklü ağırlığı (AYA) 750 Kg. 'a kadar olan O1 sınıfında ki römorklara ayrıca ruhsat çıkartılmasına gerek yoktur. “B” sınıfı ehliyetle kullanılabilir. Bu tür römorklar, trafikte çekilmekte oldukları motorlu taşıtın tescil belgesi (ruhsatı) ve plakası ile seyredebilirler. Bu 3. plakadan bastırmanız için bağlı bulunduğunuz Trafik Tescil bürosuna römork imalatçısı tarafından verilen römorka ait Tip Onay belgesini ibraz etmeniz yeterlidir.

Azami yüklü ağırlığı 750 Kg. 'ı geçen O2 sınıfı römorklar ise trafiğe çıkabilmeleri için bağımsız olarak tescil edilmeleri yani römork için de bir ruhsat çıkartılmış olması dolayısı ile çekmekte olan motorlu taşıttan farklı bir plakasının olması gerekir ve yine her yıl ayrıca vize ettirilmeleri zorunludur. Bu römorkların çekici araçtan bağımsız olarak çalışan atalet frenleri mevcut olması ve “E” yada “D” sınıfı ehliyetle kullanılmaları kanuni zorunluluktur.

Herhangi bir motorlu taşıtın trafikte ne kadar azami yükteki frensiz (O1 sınıfı) ve frenli (O2 sınıfındaki) römorku çekebilmesi aracın üretici tarafından belirtilmektedir. Bunun azami değerine katar ağırlığı da denmektedir ki bu değerler hem çekici aracınızın hem tip onay (uygunluk) belgesinde araç etiketinde ve hem de kullanma kılavuzunda yazmaktadır.

Çeki demiri takılması araç üzerine yapılan tadilat olarak adledilmekte ve gerekli standartlara uygun (“e” belgeli ) bir çeki demirinin projeli olarak uygulanması gerekir. Motorlu taşıtın arkasında eğer römork çeki demiri varsa bu çeki demirinin istisnasız olarak ruhsata işlenmesi gerekir.

Başka bir söyleyişle tekrar ifade etmem gerekirse;
Römork çekin ya da çekmeyin eğer aracınıza ÇEKİ DEMİRİ taktıracaksanız bunu aracın ruhsatına işletmek zorundasınız. Aksi halde bol ceza yersiniz, aracınızın trafikten men edilmesi söz konusu olabilir ve aracınız periyodik muayeneden vize alamaz. Ayrıca ruhsata işlenmemiş çeki demiri yasal olmadığı için aracınız da garanti kapsamı dışına alınması hatta kasko sigortasında yine geçersiz kılınması da mümkündür.

Römork çeki demirini taktırdınız ve ruhsata işlettiniz diyelim; bu taktirde 750 Kg. 'a kadar olan (O1 sınıfı ) römorkları arkasına kendi aracınızın plakasını takarak çekebilirsiniz.

Eğer römorkunuz 750 Kg. 'dan ağır (O2 sınıfı) ise o takdirde römorkunuzu ayrıca tescil ettirmeli yani römorka özel ayrı ruhsat ve plaka çıkarttırmalısınız.

1 . Römork kullanmak istiyorum, ne yapmalıyım ?
Öncelikle aracınızda bir çeki demiri takılı olmalıdır. Daha sonra ihtiyacınıza uygun römorku seçmelisiniz. Bu seçimi yaparken, taşıma kapasitesi, boy, hacim, kapalı yada açık kasa tercihi gibi konularda tercihinizi belirlemeniz gerekir. Bu konularda bayileri size yardımcı olacaktır.

2 . Römork kullanmak için özel izne ihtiyaç var mıdır ?
Karayolları Trafik Yönetmeliği'ne göre; yüklü ağırlığı 750Kg'a kadar römorklar için tescil işlemi gerekmemektedir. Yüklü ağırlığı 750Kg'ı geçen römorkları tescil ettirerek ruhsat ve plaka almak ve bunları kullanacak sürücülerin ehliyetlerini de römork kullanımına göre tadil ettirtmek gerekmektedir.
3 . Römork kullanımı için gereken kanuni şartlar nelerdir ?
Bu konu, Karayolları Trafik Yönetmeliği ile düzenlenmiştir. Kısaca özetlemek gerekirse; Çeken aracın plakasının römorka da takılması yada yazılması gerekir. Yüklü ağırlığı 750 Kg üstünde olan römorkların tescil edilmesi ve sürücünün römorklu bir sınava girerek ehliyetine işletmesi gerekir. Hız sınırları römork çeken araçlara % 10 eksiği ile uygulanır. Tüm köprü geçişleri ek ücret ile mümkündür. Otoyol geçişleri ek ücret ile mümkündür

4 . Çeki demiri kullanmak için gereken kanuni şartlar nelerdir ?
Takılacak Çeki Demirinin, Avrupa Topluluğu ECE R55 standardı belgesinin olması ve yetkili montaj yerlerinde takılması gerekmektedir. Montajı takiben, çeki demiri araç ruhsatına işletilir.

5 . Her araca römork takılabilir mi?
Aracımın römork takma kapasitesini nasıl öğrenebilirim ? Çeki demiri takılabilen her araca römork takılabilir. Çok özel modeller dışında her araca çeki demiri takılabilmektedir. Aracınıza çeki demiri takılma durumunu ve römork çekme kapasitesini, aracınızın teknik belgelerinden öğrenebilirsiniz.
6 . İhtiyacıma uygun römorku nasıl seçebilirim ?
Bu seçimi yaparken, öncelikle taşıma kapasitesi, boy, hacim, kapalı yada açık kasa tercihi gibi konularda tercihinizi belirlemeniz gerekir. Ürün Seçimi sayfamız size yardımcı olacaktır.

7 . Aracıma uygun çeki demirini nasıl seçebilirim ?
Aracınıza uygun çeki demirini, aracınızın model bilgilerini girerek katalogdan öğrenebilirsiniz.

8 . Çeki demirini kendim monte edebilir miyim ?
Çeki demiri montajı, mekanik ve elektrik işlemlerden oluşmaktadır. Her iki işlemin de yetkili profesyoneller tarafından yapılması gerekmektedir. Bu konuda montaj servisleri size yardımcı olacaklardır.

9 . Çeki demirini seçerken nelere dikkat etmek gerekir ?
Çeki demirinin seçiminde, öncelikle ürünün Avrupa Topluluğu ECE R55 belgesine sahip olmasına özellikle dikkat etmek gerekmektedir. Bu belgeye sahip olmayan çeki demirlerinde güvenlik sorunları yaşanabileceği gibi araç ruhsatına işletmek de mümkün olmayacaktır. Diğer önemli bir husus da aracınız için tasarlanmış ve üretilmiş bir çeki demiri kullanmaktır. Kullanım özellikleri açısından, sabit yada portatif topuzlu çeki demirleri arasında karar vermek gerekir. Portatif topuzlu olanlar da, çıkartıldığında yeri dışarıdan belli olanlar ve olmayanlar olarak ayrılmaktadır. Çeki Demirleri, elektrik bağlantı kitleri ile birlikte kullanılır. Bu kitler, aracınızdan aldığı elektrik ve sinyal bilgisini çekilen römork yada karavanın sinyal sistemine iletir. Elektrik kitleri, Üniversal yada araca özel olmak üzere iki türlüdür.

10 . Römork kullanırken nelere dikkat etmek gerekir ?
Römork kullanımında, hem kendinizin hem de çevrenizdekilerin güvenliği açısından bazı kurallara dikkat etmeniz gerekmektedir. Bu kuralları öğrenmek için lütfen tıklayınız.
11 . Trafikte römork kullanmak sürücü için zorluk yaratır mı ? Hayır. Römork aracınızın geçtiği her yerde sizi takip edecektir. Geri manevra araçta olduğunun tersine hareketlerle gerçekleştirilir. Çok kısa süreli bir çalışma ile alışkanlık kazandığınızı göreceksiniz.